=================================
ၾသကာသ…ၾသကာသ….ၾသကာသ
ကာယကံ၊ ၀စီကံ ၊ မေနာကံ၊ သဗၺ ေဒါသ ခပ္သိမ္းေသာ
အျပစ္တို႔ကို ေပ်ာက္ပါေစျခင္း အက်ိဳးငွာ၊ ပထမ ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ၊
တစ္ၾကိမ္၊ ႏွစ္ႀကိမ္ ၊ သံုးႀကိမ္ ေျမာက္ေအာင္ ၊ ဘုရားရတနာ၊ တရားရတနာ၊ သံဃာရတနာ
ရတနာ ျမတ္သံုးပါးတို႕ ကို ၊ အရို အေသ အေလး အျမတ္ လက္အုပ္မိုး၍ ရွိခိုးပူေဇာ္ ဖူးေျမာ္မာန္ေလွ်ာ့
ကန္ေတာ့ပါ၏ ရွင္ဘုရား။
ဆုေတာင္း ျခင္း။ ။ ကန္ေတာ့ ရေသာ အက်ိဳး အားေၾကာင့္ အပါယ္ေလးပါး ၊ ကပ္သံုးပါး ၊ ရပ္ျပစ္ ရွစ္ပါး၊
ရန္သူမ်ိဳးငါးပါး ၊ ၀ိပတၱိတရားေလးပါး၊ ဗ်သန တရားငါးပါး၊ တို႕မွ အခါ ခပ္သိမ္း ကင္းလြတ္
ၿငိမ္းသည္ ျဖစ္၍ မဂ္တရား ဖိုလ္တရားနိဗၺာန္ တရားေတာ္ျမတ္ကို ရပါလို႔၏ အရွင္ဘုရား
အဓိပၸါယ္ရွင္းလင္းခ်က္မ်ား
သကာသ = ခြင့္ျပဳေတာ္မူပါ ၊
ရွိခိုးကန္ေတာ့ ခြင့္ျပဳရန္ ခြင့္ေတာင္းျခင္းျဖစ္သည္၊ ရိုေသမွဳကို အေလးအနက္ ျပဳလုိေသာေၾကာင့္ သံုးၾကိမ္ရြတ္ဆိုသည္။
ကာယကံ = ကိုယ္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ေသာ အမွုဳ။
၀စိကံ = ႏွဳတ္ျဖင့္ ေျပာဆို ေသာ အမွဳ
မေနာကံ = စိတ္ျဖင့္ ၾကံစည္ေသာ အမွဳ
သဗၺေဒါသ= ခပ္သိမ္းေသာ အျပစ္။
ခပ္သိမ္းေသာ အျပစ္တို႕ကို ေပ်ာက္ပါေစျခင္းအက်ိဳးငွာ=
ရတနာသံုးပါးႏွင့္ မိဘ ဆရာ တို႔ကို ကိုယ္အမူအရာ ျပစ္မွားျခင္း ၊ ႏွဳတ္အေျပာအဆိုျဖင့္ ျပစ္မွားျခင္း စိတ္ကူး အႀကံအစည္ျဖင့္ ျပစ္မွားျခင္း တို႕တြင္ တစ္စံု တစ္ခုေသာ ျပစ္မွားျခင္း ရွိခဲ့ေသာ္ ထို အျပစ္တို႔ ကို ပေပ်ာက္ ေလ်ာ့ ပါးသြားေစရန္ ေတာင္းပန္ကန္ေတာ့သည္။
အရိုအေသ = ရိုေသစြာ ၊ မေလးမခန္႔ မျပဳဘဲ က်ိဳးႏြံစြာ
အေလးအျမတ္ = ေလးစားျမတ္ႏိုးစြာ
လက္အုပ္မိုး၍ = လက္၀ါးႏွစ္ဘက္ ကို ပန္းၾကာငံုကဲ့သို႔ စံုညီျပဳ၍ နဖူးအထိ ခ်ီးေျမာက္ထားလ်က္
ရွိခိုး = အရိုအေသ ျပဳသည္
ရွိခိုးျခင္း (၃) မ်ိဳး ရွိသည္၊ လက္အုပ္ခ်ီ၍ ထိျခင္း ငါးပါး ျဖင့္ ရွိခိုး ျခင္း ကို ကိုယ္ျဖင့္ ရွိခိုးသည္ မည္၏ ။
ရတနာသံုးပါး တို႔၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို ႏွဳတ္ျဖင့္ ရြတ္ဆို ၍ ရွိခိုးျခင္း ကို ႏွဳတ္ျဖင့္ ရွိခိုးသည္ မည္၏ ။
ရတနာသံုးပါး ၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို စိတ္ျဖင့္ အဖန္ဖန္ ေအာက္ေမ့ ဆင္ျခင္ ျခင္း ကို စိတ္ျဖင့္ ရွိခိုးသည္ မည္၏ ။
ပူေဇာ္ = တစ္စံု တစ္ခုေပး၍ အေလးအျမတ္ ျပဳသည္
ပစၥည္းျဖင့္ ပူေဇာ္ျခင္း ၊ တရားျဖင့္ ပူေဇာ္ျခင္း ဟူ၍ ပူေဇာ္ျခင္း (၂) မ်ိဳး ရွိသည္ ၊ က်င့္၀တ္ပူေဇာ္ျခင္းသည္
တရားျဖင့္ ပူေဇာ္ျခင္းျဖစ္၏ ။
ဖူးေျမာ္ = ပကတိ မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ေတြ႕ျခင္း ၊ ဥာဏ္မ်က္စိ ၌ ထင္ရွားေပါလြင္ေအာင္ အာရံုျပဳ ျခင္းဟူ၍ (၂)မ်ိဳး
ရွိသည္။
မာန္ေလွ်ာ့ = မာန္မာန ကို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း၊
မိမိသည္ ရတနာသံုးပါး ေအာက္ နိမ့္က်သည္ဟု ယူဆပါမွ ရွိခိုးကန္ေတာ့ ႏိုင္သည္။
ကန္ေတာ့ = ၀န္ခ်ေတာင္းပန္သည္။
ကန္ေတာ့ရေသာ အက်ိဳးအားေၾကာင့္ = ကန္ေတာ့ရေသာ ကုသိုလ္ကံေစတနာေၾကာင့္ ႏွင့္ အဓိပၸါယ္ တူပါသည္
ကန္ေတာ့ တဲ့ အခါမွာ ၀န္ခ်ေတာင္းပန္တဲ့အခါမွာ …အျပစ္ရွိ၍ ကန္ေတာ့ျခင္း နွင့္ ကုသိုလ္ ရလို၍ ကန္ေတာ့ျခင္း
ဟု၍ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါသည္။
အပါယ္ေလးပါး = ခ်မ္းသာကင္း ၍ ကုသိုလ္ျပဳခြင့္မရေသာ အရပ္ေလးမ်ိဳး၊
၁။ ငရဲ = ငရဲထိန္း၊ ငရဲမီး တို႕ျဖင့္ အၿမဲညွဥ္းပန္း နွိပ္စက္ခံေနရေသာဘံု။
၂။ တိရစာၦန္ = မဂ္ဖိုလ္ မရႏိုင္ဘဲ ဖီလာ ကန္႔လန္႕ သြားတတ္ေသာ သတၱ၀ါ တို႕၏ ဘုံ။
၃။ ၿပိတၱာ = စားရမဲ့ ။၀တ္ရမဲ့ ခိုကိုးရာမဲ့ ျဖစ္ေနသူ တို႕၏ဘံု၊
၄။ အသူရကာယ္= ၿပိတၱာ မ်ားထက္ပို၍ ဆင္းရဲငတ္ျပတ္ ေသာ ဘံု၊
• ေလာႀကီး သူ ေသလွ်င္မူ ေရွးရွဳ ၿပိတၱာ ဘ၀
• ေဒါသ ႀကီးသူ ေသလွ်င္မူ ေရွးရွဳ ငရဲ ဘ၀
• ေမာဟ ႀကီးသူ ေသလွ်င္မူ ေရွးရွဳ တိရစာၦန္ ဘ၀
ကပ္သံုးပါး = ေဘးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္ေနေသာ အခိ်န္ ကာလ (၃) မ်ိဳး ။
၁။ ဒု ဗိၻကၡ ႏၱရကပ္ = (ဒုဗ္ဘိတ္ခန္တရကပ္ ဟု ဖတ္ရမည္ ) ငတ္မြတ္ျခင္း ေဘးဆိုက္ေရာင္ေသာ ကာလ။
၂။ သတၱ ႏၱ ရကပ္ = (သတ္ထန္တရ ကပ္ ဟု ဖတ္ရမည္) လက္နက္ေဘး၊ စစ္ေဘး ဆိုက္ေရာက္ေနေသာ ကာလ
၃။ ေရာဂ ႏၱရကပ္ = (ေရာဂန္တရ ကပ္ ဟုဖတ္ရမည္ ) ကူးစက္ေရာဂါ ေဘး အႏၱရယ္ ဆိုက္ေရာက္ေနေသာ ကာလ။
• ေလာဘႀကီးက ငတ္မြတ္ရ ဒုကၡ ကပ္ႀကီးဆိုက္တတ္သည္
• ေဒါသႀကီး က သတ္ျဖတ္ ၾက သတၱ ကပ္ႀကီး ဆိုက္တတ္သည္
• ေမာဟ ႀကီး က ဖ်ားနာၾက ေရာဂ ကပ္ႀကီးဆိုက္တတ္သည္။
ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး = အျပစ္ရွိ ေသာ အရပ္ (၈) မ်ိဳး ။
၁။ ငရဲဘံု
၂။ တိရစာၦန္ဘံု
၃။ ၿပိတၱာဘံု
၄။ အ ရူပ ျဗဟၼာ ဘံု (ရုပ္မရွိ) ၊ အသညာသတ္ဘံု (နာမ္မရွိ)
၅။ ပစၥ ႏၱရစ္ = တိုင္းစြန္ျပည္ဖ်ား လမ္းပန္းခက္ခဲေသာ အရပ္၊ လူ၇ိုင္း ေဒသ၊
၆။ မိစာၦဒီဌိ = မွားယြင္းေသာ အယူ၀ါဒရွိသူ၊
၇။ ဒုပဗည = ဥာဏ္မြဲ၍ လူစဥ္မမီသူ
၈။ သာသနာပကာလ = ဘုရားမပြင့္ေသာ အခါ ။
ဤ အရပ္တို႔ ၌ ျဖစ္လာသူမ်ားသည္ ျမတ္စြာဘုရား ၏ တရားေတာ္ မ်ားကို နားၾကားခြင့္ မရ ၊ နာၾကားရလွ်င္ လည္း အဓိပၸါယ္မသိ ၾကေခ်။
ရန္သူမ်ိဳး (၅) ပါး = ေရ ၊ မီး ၊ မင္း ၊ သူခိုး ၊ အေမြခံဆိုး ။
ေရလႊမ္းမိုးေသာ ေဘးရန္ ၊ မီးေလာင္ျခင္း ေဘးရန္၊ ရာဇ၀တ္ျပစ္ဒဏ္ ခံရျခင္း ေဘးရန္ ၊ ခိုး၀ွက္ လူယက္ျခင္း ခံရေသာ ေဘးရန္ ၊ မိဘ ပစၥည္း ကို ျဖဳန္းတီး၍ မိဘ ကို ႏွိပ္စက္ တတ္ေသာ သားဆိုး၊ သမီးဆိုး ေဘးရန္ တို႔ ျဖစ္သည။္
၀ိပတၱိ တရား (၄) ပါး = ေဖာက္ျပန္ခၽြတ္ယြင္း ျခင္းတရား
၁။ ဂတိ၀ိပတၱိ = လားရာဂတိ ေဖာက္ျပန္ျခင္း ၊ အပါယ္ အံု ၌ျဖစ္ျခင္း။
၂။ ဥပဓိ၀ိပတၱိ = ရုပ္ေဖာက္ျပန္ျခင္း၊ ရုပ္ဆင္း အဂၤ ါ ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း ၊
၃။ ကာလ၀ိပတၱိ = ေခတ္ပ်က္ျခင္း။ တရားဥပေဒ ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳကင္းမဲ့ ေသာအခါ ကာလာ
၄။ ပေယာဂ၀ိပတၱိ = အားထုတ္မွဳ မမွန္ကန္ျခင္း။ အကုသိုလ္ အမွဳမ်ား ၌ အားထုတ္ျခင္း ၊ အျပစ္က်ဴးလြန္ျခင္း
ဗ်သနတရား (၅) ပါး = ပ်က္စီးျခင္း တရား ၅ မ်ိဳး
၁။ ဥာတိဗ်သန = ေဆြမ်ိဳး ပ်က္စီးျခင္း
၂။ ေဘာဂဗ်သန = စည္းစိမ္ ဥစၥာပ်က္စီးျခင္း
၃။ ေရာဂဗ်သန = ေရာဂါ ႏွိပ္စက္၍ ပ်က္စီးျခင္း
၄။ သီလဗ်သန = အက်င့္သီလ ပ်က္စီးျခင္း
၅။ ဒိဌိဗ်သန = အယူလြဲမွား ၍ ပ်က္စီးျခင္း
သီလ ဗ်သန ႏွင့္ ဒီဌဗ်သန သည္ ဤ ဘ၀ ၌ သာ မက ေနာင္ဘ၀ မ်ားစြာ တို႔ ၌ လည္း ဆင္းရဲျခင္း ကိုျဖစ္ေစသည္ အပါယ္ သို က်ေရာက္ေစပါသည္။
မဂ္တရား = ေလာဘ စေသာ ကိေလသာ ကို ပယ္သက္၍ နိဗၺာန္ သို႔ သြားေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ တရားလမ္း
ေသာတပတၱိမဂ္ ၊ သကဒါဂါမိမဂ္ ၊ အနာဂါတ္မိမဂ္၊ အရဟတၱမဂ္ ဟူ၍ မဂ္ ( ၄ )ပါး ရွိပါသည္။
ဖိုလ္တရား = မဂ္၏ အက်ိဳးတရား ၊ နိဗာန္ ခ်မ္းသာ ကို ခံစား ေစႏိုင္ေသာ ဥာဏ္၊ ေသာတာပတၱိဖိုလ္၊ သကဒါဂါမိဖိုလ္၊
အနာဂါမိဖိုလ္၊ အရဟတၱဖိုလ္ ဟူ၍ ဖိုလ္ (၄) ဖိုလ္ ရွိပါသည္။
နိဗာန္တရား = ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ တို႔ ကုန္ရာ ျဖစ္၍ ထာ၀ရ ၿငိမ္းေအးခ်မး္သာ ေနျခင္းသေဘာ၊
ကန္ေတာ့ ျခင္း ၏ အက်ိဳး
ကန္ေတာ့ ျခင္း သည္ မိမိ ၏ မာန္မာန ကို ခ်ိဳးႏွိမ္ ၍ ၀န္ခ်ေတာင္းပန္ ေသာ အမွဳ ျဖစ္သည္၊ ေထာင္လႊား ၀င့္ၾကြားျခင္း ၊ မာန သည္ သူ တစ္ပါး တို႔ အျမင္ ကပ္စရာျဖစ္ၿပီး အပါယ္ဘံု သို႔ ပစ္ခ် တတ္၏၊ မာန္မာန ကို ဖယ္၍ ဦးခ် ကန္ေတာ့သည့္ အခါ ကုသိုလ္ စိတ္မ်ားျဖစ္သည္၊ ထုိ ကုသိုလ္ စိတ္မ်ားက ေကာင္းက်ိဳးမ်ားစြားကိုေပးစြမး္ႏိုင္ပါသည္