အရွင္ဘုရား၊ ဥပုသ္သီလေဆာက္တည္ရာတြင္ လျပည့္လကြယ္ဥပုသ္ေန႔တြင္ ေဆာက္တည္ျခင္းသည္ အျခားေသာေန႔မ်ားတြင္ ေဆာက္တည္ျခင္းထက္ အက်ိဳးမ်ားပါသလား။
(ေျဖ)
ဥပုသ္သီလအတြက္ ထူးျခား၍ အက်ိဳးမမ်ားပါ။ သို႔ရာတြင္ ေရွးအစဥ္အလာျဖစ္၍ ဥပုသ္ေန႔ဟု သတ္မွတ္ထားရာေန႔၌သာ ေစာင့္သံုးေလ့ ရွိၾကပါသည္။
အက်ယ္ျပပါဦးမည္။
ဥေပါသထ-ဟူေသာ ပါဠိကို ဥပုသ္-ဟု ျမန္မာျပန္ၾက၏။
ဥပ-ညစာမစားျခင္း၊ ေမထုန္ေရွာင္ျခင္း စေသာ ေကာင္းေသာအက်င့္ႏွင့္ ျပည့္စံု၍၊
၀သထ-ေနထိုင္ျခင္း-ဟု အနက္ထြက္၏။
ထိုသို႔ ေနထိုင္ျခင္းကိုပင္ သီလ-ကို မပ်က္ေအာင္ ေစာင့္ျခင္း၊ က်င့္သံုးျခင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္
ဥပုသ္ေစာင့္သံုးျခင္း-ဟု ေခၚစမွတ္ျပဳၾကသည္။ ထိုဥပုသ္ေစာင့္ပံုအက်ယ္ကို ရတနာ့ဂုဏ္ရည္၌ ျပထားျပီးျဖစ္ပါသည္။
( ေန႔ရက္ )
ထိုဥပုသ္ေစာင့္ဖို႔ရာ ေန႔ရက္ကို ဘုရားပြင့္ေတာ္မမူမီ ေရွးကပင္ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ သတ္မွတ္ခဲ့ၾက၏။
တလလွ်င္ (၁) အ႒မီ (ရွစ္ရက္ေျမာက္ေန႔) ဥပုသ္။
(၂) စတုဒၵသီ (ရက္မစံုလအတြက္ ၁၄-ရက္ေျမာက္ေန႔) ဥပုသ္။
(၃) ပႏၷရသီ (၁၅-ရက္ေျမာက္ေန႔) ဥပုသ္။
(၄) ပါဋိဟာရိက (အႀကိဳအပို) ဥပုသ္-ဟု အက်ဥ္းအားျဖင့္ ၄-မ်ိဳး ရွိ၏။
ပါဋိဟာရိက (အႀကိဳဥပုသ္၊ အပိုဥပုသ္) သည္ ထို ၃-ရက္ မေရာက္မီ ႀကိဳတင္၍ ေစာင့္ရေသာ ၇-ရက္ေျမာက္၊ ၁၃-ရက္ေျမာက္၊ ၁၄-ရက္ေျမာက္ ဥပုသ္၊
ထို ၃-ရက္၏ေနာက္၌ အပိုျဖည့္စြက္၍ ေစာင့္ရေသာ ၉-ရက္၊ လျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္၊ လဆန္း ၁-ရက္ ဥပုသ္၊
ထို႔ျပင္ ၀ါတြင္း၌ ၀ါ၏အလယ္၀ယ္ ၁၅-ရက္မွ်ျဖစ္ေစ၊ တ၀ါတြင္းလံုးျဖစ္ေစ ေစာင့္သံုးၾကေသာ ဥပုသ္မ်ားျဖစ္၏။
ဤသို႔အားျဖင့္ ဥပုသ္ေစာင့္ရက္ဟု ေရွးေရွးက သတ္မွတ္ထားအပ္ေသာ ရက္ေတြအေတာ္မ်ားစြာ ရွိေပသည္။
( စဥ္းစားဖြယ္ )
ဥပုသ္ေစာင့္ဖို႔ရာ ရက္ေတြမ်ားလွေခ်တကား၊ ဘာေၾကာင့္ ထိုမွ်ေလာက္ မ်ားျပားေအာင္ ေရွးက သတ္မွတ္ခဲ့ေလသနည္း-ဟု စဥ္းစားဖြယ္၊ ေမးျမန္းဖြယ္ ရွိ၏။
အေျဖကား လူမ်ား၏ စိတ္အစဥ္၌ ကိေလသာျမဴေတြ ေန႔စဥ္တင္ေနရကား ထိုကိေလသာျမဴေတြကို ေဆးေၾကာ သုတ္သင္ဖို႔ရာ ထိုကဲ့သို႔ မၾကာမၾကာ ဥပုသ္ေစာင့္ဖို႔ရက္ကို သတ္မွတ္ခဲ့ၾကေပသည္။
ခ်ဲ႔ပါဦးမည္-
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဥပုသ္ေစာင့္ျခင္းကို ဦးေခါင္းေလွ်ာ္ျခင္းႏွင့္ ဥပမာျပ၍ ၀ိသာခါအား ၾသ၀ါဒေပးေတာ္မူ၏။ လဆန္း ၁-ရက္ေန႔၌ ေနေရာင္ရွိသျဖင့္ ဆံပင္ေျခာက္ေသြ႔မည္ကို ျမင္ေသာ အမ်ိဳးသမီးသည္ ေရခ်ိဳးေခါင္းေလွ်ာ္၏။ ဦးေခါင္းမွာ အညစ္အေၾကးသန္႔ရွင္း၍ ဆံပင္လည္း ေသြ႔ေျခာက္ေသာေၾကာင့္ ဦးေခါင္းသည္ သန္႔ရွင္းေပါ့ပါး၏။ ေနာက္ေနာက္ရက္မ်ား၌ ဦးေခါင္း၀ယ္ ျမဴမႈန္က်ျခင္း၊ အတြင္းက အညစ္အေၾကးမ်ား ဦးေခါင္းထက္၌လည္း ထြက္ျခင္းေၾကာင့္ ၇-ရက္ေလာက္ၾကာလွ်င္ ဦးေခါင္းသည္ ေလးလံလာျပန္၏။ ထိုအခါ တႀကိမ္ ေခါင္းေလွ်ာ္ရျပန္၏။
ထို႔အတူ လူ၀တ္ေၾကာင္တို႔၏ စိတ္၌ ရာဂ ေဒါသ စေသာ ျမဴမႈန္ေတြသည္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ေနစဥ္လည္း က်ေရာက္၏။ အလုပ္အကိုင္လုပ္ကိုင္ရင္း ေရာင္းရင္း ၀ယ္ရင္းလည္း က်ေရာက္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုစိတ္အစဥ္ ထိုျမဴမႈန္ေတြ သန္႔ရွင္းေအာင္ အိမ္ရာအလုပ္ေတြကို အနားေပးကာ ေမထုန္ကိုလည္း ေရွာင္ၾကဥ္ကာ ဥပုသ္ေစာင့္ေသာအားျဖင့္ ေဆးေၾကာပစ္ရေလသည္။
တေန႔တရက္ေစာင့္ရံုျဖင့္ ေကာင္းစြာမရွင္းတတ္ေသာေၾကာင့္ အႀကိဳရက္၊ အပိုရက္မ်ား၌လည္း ေစာင့္ရ၏။ တႀကိမ္ေစာင့္ျပီးေနာက္ ၇-ရက္ေလာက္ၾကာလွ်င္ ကိေလသာျမဴေတြ အေတာ္မ်ားစြာ တင္ျပန္ေသာေၾကာင့္ ဥပုသ္ေစာင့္၍ ေဆးေၾကာရျပန္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဥပုသ္ေစာင့္ဖို႔ရက္ကို ေရွးေရွးကပင္ သတ္မွတ္ထားခဲ့ၾက ေပသည္။
ယခုေခတ္အလိုက္ ဥပုသ္ေန႔မဟုတ္ဘဲ စေန၊ တနဂၤေႏြ ၂-ရက္မွ် ဆက္လက္၍ ေစာင့္ၾကလွ်င္လည္း ထိုေရွးေရွးစံခ်ိန္ကို မီႏိုင္ပါ၏။ သို႔ေသာ္ ေစာင့္ႏိုင္ၾကမည္တဲ့ေလာ။