ေငြလာေခ်းသည္ကို မေခ်းခ်င္၍ မရွိဟုလိမ္ျခင္း၊ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ကို
ဆရာက မေခၚပဲ ေခၚသည္ဟု လိမ္ျခင္းတို႕၌ မုသာ၀ါဒကံ ပ်က္မပ်က္ ေမးလာခဲ့လွ်င္
ပ်က္သည္ဟု ေျဖရမည္။

- မဟုတ္မမွန္ ေျပာေသာ အေၾကာင္းအရာ ျဖစ္ျခင္း။
- မဟုတ္မမွန္ ေျပာလိုစိတ္ ရွိျခင္း။
- ေျပာလည္း ေျပာျခင္း။
- လိမ္သည့္အတိုင္း သူတစ္ပါးက ယံုၾကည္သြားျခင္း။

သည္ အဂၤါေလးခ်က္ႏွင့္ ညီေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ တခ်ဳိ႕က သူတစ္ပါး
အက်ဳိးစီးပြားပ်က္မွ မုသာ၀ါဒကံ ပ်က္သည္ဟု ယူဆမိ ၾကသည္။ မဟုတ္ေပ။ သူတစ္ပါး
အက်ဳိးစီးပြား ပ်က္စီးသည္ျဖစ္ေစ၊ မပ်က္စီးစည္ျဖစ္ေစ၊ လိမ္ေျပာသည္ႏွင့္
မုသာ၀ါဒကံ ပ်က္၏။ သူတစ္ပါး အက်ဳိးစီးပြား ပ်က္စီးလွ်င္ အကုသိုလ္ႀကီးမည္။
မပ်က္စီးလွ်င္ အကုသိုလ္ ေသးမည္။ ဤမွ်သာ ကြာျခားခ်က္ ရွိသည္။ ထို႕ေၾကာင့္
ဗုဒၶက ရာဟုေလာ၀ါဒသုတ္တြင္ -

ခ်စ္သား ရာဟုလာ၊ မုသားကို ရယ္စရာအျဖစ္ပင္ မေျပာအပ္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း၊
မုသားေျပာေသာသူ မလုပ္ရဲသည့္ အကုသိုလ္ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ဤသို႕
ေဟာၾကား ခဲ့သည္။

ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာ က်င္လည္စဥ္ အခါကတည္းက
တစ္ျခားသီလမ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္ မိခဲ့ေသာ္လည္း မုသာ၀ါဒကံကို တစ္ရံတစ္ခါမွ်
ေဖာက္ဖ်က္ခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္း အမရပူရၿမိဳ႕၊ မဟာဂႏၶာ႐ံု ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး
ေရးသားသည္ကို မွတ္သား ၾကည္ညိဳ ခဲ့ရ ဖူးသည္။

မုသားေျပာသူမ်ား ခံစားရမည့္ ဆိုးက်ဳိးမ်ားမွာ -

- မုသားစကား၊ ေျပာဆိုျငားမူ၊
- စကားမပီ၊ သြားမညီတည္း၊
- ပုပ္ညွီပါးစပ္၊ ေျခာက္ကပ္ကိုယ္ေရ၊
- ဣေႃႏၵေနာက္၊ ပံုယြင္းေဖာက္၏။
- မေရာက္ၾသဇာ၊ ႏႈတ္လွ်ာၾကမ္းေထာ္၊
- လွ်ပ္ေပၚေလာ္လီ၊ စိတ္မတည္သည္၊

ေရွာင္ၾကဥ္ အျပန္အက်ဳိးတည္း။

ဟူေသာ လကၤာအတိုင္း မုသားေျပာေသာ သူမ်ားသည္ ဘ၀တိုင္း စကားမပီမသ
ျဖစ္တတ္သည္။ သြားမ်ား မညီမညြတ္ ေပါက္တတ္သည္။ ပါးစပ္က အပုတ္နံ႕
ထြက္တတ္သည္။ ခႏၶာကိုယ္ ေျခာက္ခန္းတတ္သည္။ ဣေႃႏၵ ေဖာက္ျပန္ တတ္သည္။
ၾသဇာအာဏာ ကင္းတတ္သည္။ ႏႈတ္လွ်ာ ၾကမ္းတတ္သည္။ စိတ္ကစဥ့္ကလွ်ား ျဖစ္တတ္သည္။

မုသားမွ ေရွာင္ၾကဥ္ခဲ့လွ်င္ စကားပီျခင္း၊ သြားညီျခင္း၊ ၾသဇာအာဏာရွိျခင္း
စေသာ ဆန္႕က်င္ဘက္ ေကာင္းက်ဳိးမ်ားကို ျပန္ရမည္။ မုသားကို အေသးစား
အကုသိုလ္ေလးပါ၊ ဥပေဒႏွင့္ အေရးယူလို႕ရတာ မဟုတ္ပါဘူးဆိုၿပီး အထင္မေသးအပ္။
ၾကက္၏ ၀မ္းတြင္း ကလီစာ၌ ပါေသာ သည္းေျခသည္ အေသးေလးသာ ျဖစ္၏။ သို႕ေသာ္
ၾကက္သား ခ်က္ေသာအခါ သည္းေျခ ပါမလာေအာင္ အထူးဂ႐ု စိုက္ရသည္။
သူပါသြားသည္ႏွင့္ ၾကက္သားဟင္း တစ္အိုးလံုး စား၍မရေအာင္ ခါးသြားသည္။

ထို႕အတူ လူတစ္ေယာက္တြင္ အျခားေကာင္းကြက္မ်ား မည္မွ်ရွိေစကာမူ
မုသားေျပာတတ္သည္ ဆိုသည္ႏွင့္ ဘယ္ေနရာမွ မသံုးၾကေတာ့ေပ။ မုသားႏွင့္
ပက္သက္၍ အေတြးအေခၚပါေသာ ကာတြန္းတစ္ပုဒ္ကို ဖတ္ဖူးသည္။ သားမက္ေလာင္းႏွင့္
ေယာကၡမေလာင္းတို႕ အႀကိဳေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ သားမက္ေလာင္းက သူ၏
ေကာင္းကြက္ေတြကို ေျပာျပ၏။

သူ အရက္မေသာက္တတ္ေၾကာင္း၊ အေပ်ာ္အပါး မလိုက္စားေၾကာင္း မ်ားကို ေ၀ေ၀ဆာဆာ
ေျပာၿပီးသည့္ေနာက္ ကၽြန္ေတာ့္မွာ လိမ္တတ္တဲ့ အက်င့္ တစ္ခုေတာ့ ရွိပါတယ္ဟု
ေျပာလိုက္ရာ ေယာကၡမေလာင္းက တစ္ခါတည္း အထင္ေသးသြားသည့္ ပံုေလး ျဖစ္၏။
လိမ္တတ္သည္ ဆိုသည္ႏွင့္ ေရွ႕က သူေကာင္းေၾကာင္း ေျပာထားသည့္
စကားအားလံုးမွာ အလကား ျဖစ္သြားသည္ မဟုတ္ပါေလာ။ မုသားစကားကို ေရွာင္သူသည္
သစၥာစကားကို ေဆာင္ရမည္ျဖစ္၏။ ေလာက၌ ဓမၼက အဓမၼကို လႊမ္းမိုးႏိုင္ဖို႕
သူတစ္ပါး ႏွစ္သက္သည္ ျဖစ္ေစ၊ မႏွစ္သက္သည္ ျဖစ္ေစ မွန္ကန္ၿပီး
အက်ဳိးရွိေသာ စကားကို ရဲ႕၀ံ့စြာ ေျပာသင့္၏။

မိမိတို႕၏ တပည့္သားမ်ားကိုလည္း မုသားမေျပာတတ္ၾကေစရန္ ငယ္ရြယ္စဥ္ကတည္းက
ျပတ္သားစြာ ဆံုးမသင့္သည္။ ငယ္ရြယ္စဥ္က ရလာသည့္ ေကာင္းေသာအက်င့္သည္
တစ္သက္လံုး စြဲၿမဲတတ္ေပသည္။

ယခုေခတ္တြင္ လူလိမ္၊ လူညာမ်ား အလြန္ေပါမ်ား ေနပါသျဖင့္ စစ္မွန္ေသာ
ေစတနာအရင္းခံ၍ (အရွင္ဇ၀န-ေမတၱာရွင္) ေရးသားေသာ သီလအစြမ္း အံ့မခန္း
စာအုပ္ထဲမွ ေကာက္ႏႈတ္ ေဖၚျပေပးလိုက္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ ေအာက္တြင္ ဆက္လက္
ေရးသား ေဖာ္ျပ ထားသည္မ်ားမွာ ကၽြႏု္ပ္၏ ဥာဏ္မွီသေလာက္ ေရးသားထားျခင္းမ်ား
ျဖစ္သျဖင့္ တစ္စံုတစ္ရာ အမွားပါခဲ့လွ်င္ နားလည္ ခြင့္လႊတ္၍ ေ၀ဖန္
လမ္းညႊန္ ေပးၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံ အပ္ပါသည္။

မိမိကိုယ္မိမိ တည္ၾကည္ ေျဖာင့္မတ္သူတစ္ဦး အျဖစ္သို႕ ေရာက္ရွိလိုသူတိုင္း
မုသားစကားကို ေရွာင္ၾကဥ္ ၾကရေပမည္။ မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာ ဟူေသာ
စကားပံုအတိုင္းသာ ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္ သြားမည္ဆိုပါလွ်င္ သင္တို႕၏ သံသရာ
ဘ၀ခရီးလမ္းသည္လည္း ေခ်ာလာႏိုင္စရာ အေၾကာင္း မရွိႏိုင္ေတာ့သည္မွာ ဧကန္မုခ်
ျဖစ္ပါသည္။ ေနာင္ သံသရာ ဘ၀ေတြအတြက္ ခဏေလာက္ ေဘးဖယ္ ထားလိုက္ပါဦး၊
ယခုဘ၀တြင္လည္း မုသားစကား ေျပာဆိုတတ္သူသည္ လူအမ်ား၏ ယံုၾကည္
ကိုးစားျခင္းကို မည္သည့့္အခါမွ ရရွိလာ ႏိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ မိမိ၏
ႏႈတ္မွ ထြက္ေသာ စကားမ်ားကို သူတပါးတို႕ တန္ဖိုးထား ယံုၾကည္ၾကလိမ့္မည္
မဟုတ္ေပ။ မိမိ၏ မိဘသည္ပင္လွ်င္ မိမိ၏စကားအေပၚ ယံုၾကည္မႈ မရွိေတာ့သည့္
အျဖစ္သို႕တိုင္ ေရာက္ရွိသြားခဲ့လွ်င္ လြန္စြာ ရွက္ဖြယ္အတိ ျဖစ္ၾကရ
လိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။

တစ္စံုတစ္တစ္ေယာက္အေပၚ လိမ္ညာ ထားခဲ့မိၿပီဆိုပါက ထိုသူႏွင့္ေတြ႕သည့္အခါ
အလိမ္ေပၚမွာကို စိုးရိမ္၍ ကိုယ့္လိပ္ျပာ ကိုယ္မလံု ျဖစ္တတ္ပါသည္။
ထို႕ေၾကာင့္ ဤမွ် ေကာင္းက်ဳိးမေပးပဲ ဆိုးက်ဳိးသာ ေပးတတ္ေသာ မုသားစကား
ေျပာဆိုျခင္း အမႈကိစၥကို ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္း မျပဳမိေစရန္ မုသားစကား
တစ္ခြန္းေျပာဖို႕ ၾကံစည္မိလိုက္တိုင္း သတိတရား ၾကီးစြာထား၍ မိမိ၏ ႏႈတ္မွ
မေျပာမိလိုက္ေစရန္ ဆင္ျခင္၊ ထိမ္းသိမ္း ရေပမည္။ ထပ္ခါတလည္းလည္း သတိျပဳ
ဆင္ျခင္လာသည့္အခါ အခ်ိန္တိုေလး အတြင္းမွာပင္ တည္ၾကည္၊ ေျဖာင့္မတ္ေသာ
လူသားတစ္ေယာက္ အျဖစ္သို႕ ေရာက္ရွိ လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။

Chatting တြင္ လိမ္ညာ တတ္ေသာ ကိုကို၊ မမ မ်ား အထူး သတိထား သင့္သည္။ စာနဲ႕
႐ိုက္ၿပီးေျပာတာ ပါးစပ္က ေျပာတာမွ မဟုတ္တာ ဆိုၿပီး ေပါ့ေပါ့ဆဆ
မလုပ္သင့္ေပ။ အမူအရာႏွင့္ပဲ လိမ္လိမ္ မုသားသည္ မုသားသာ ျဖစ္ပါသည္။

အကယ္၍
Chatting ေပၚတြင္ မိမိ မေျပာလိုေသာ ကိစၥရပ္မ်ားအား ေမးျမန္းလာသည့္
အခါမ်ဳိးတြင္ လိမ္ညာေျပာေနမည့္အစား မိမိ မေျပာျပလိုေၾကာင္းကို ျဖဴစင္
႐ိုးသားေသာ စိတ္ျဖင့္ ပြင့္လင္းစြာ ဖြင့္ေျပာသင့္ေပသည္။ ထိုအခါ မိမိ၏
႐ိုးသား၊ ေျဖာင့္မတ္မႈ အတြက္ တဖက္လူ၏ ေလးစားျခင္းကိုပင္
ရရွိလာပါလိမ့္မည္။ မိမိမွ အစျပဳ၍ လူသားအားလံုး မုသားမသံုးပဲ တည္ၾကည္၊
ေျဖာင့္မတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ ၾကမည္ဆိုလွ်င္ လူ႕ေဘာင္ လူ႕ေလာကႀကီး
တစ္ခုလံုး အစဥ္ထာ၀ရ လွပတင့္တယ္ ေျဖာင့္မတ္ မွန္ကန္၍ က်က္သေရ ႐ႈိေနမည္မွာ
မလြဲ ဧကန္ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။

လူအခ်င္းခ်င္း လွည့္ပတ္ျခင္း ကင္းရွင္းၾကပါေစ