*** နေမာ တႆ ဘဂဝေတာ အရဟေတာ သမၼာ သမၺဳဒၶႆ ***
ဤဘုရားရွိခုိး ဂါထာသည္ ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္မွာ သိၾကားမင္းႏွင့္တကြ သာသနာျပဳ မင္းေကာင္းမင္းျမတ္မ်ား ၊ ပညာရွိ ပုဏၰားမ်ား ၊
သူေဌး သူႂကြယ္ႏွင့္ သူေတာ္စင္အေပါင္းတုိ႔ဧ။္ အစဥ္အၿမဲ ပြားမ်ား သရဇၥ်ာယ္ျခင္းျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားကုိ ပူေဇာ္ေလ့ရွိေသာ ဂါထာျဖစ္သည္ ။
ဂါထာသည္ တုိပင္တုိျငားေသာ္လည္း အလြန္အရာေရာက္ အက်ဳိးေဆာင္ေသာ ဂါထာျဖစ္သည္ ။ ယခုခတ္အခါ၌မူ ဘုရားရွိခုိး အမ်ဳိးမ်ဳိးဧ။္
ပဏာမ ရွိခုိး အျဖစ္သာ အသုံးျပဳေနၾကေလသည္ ။
ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္အခါက ဘုရားရွင္ကုိ ဖူးေတြ႕ခြင့္ မရေသာအခ်ိန္တုိ႔တြင္ အၿမဲတေစ ပူေဇာ္ျခင္းျဖစ္ေစရန္ ဤကဲ့သုိ႔
တုိေတာင္းၿပီး အႏွစ္ရွိလွေသာ ဂါထာျဖင့္ ႐ြတ္ဆုိပူေဇာ္ေလ့ ရွိၾကျခင္းျဖစ္သည္ ။ အိပ္ရာထ မ်က္ႏွာသစ္ေသာအခါ ၊ ေရသန္႔စင္ေသာအခါ ၊
အရုဏ္တက္ နံနက္စာစားေသာအခါ ၊ အိမ္ျပင္ထြက္ေသာအခါ ၊ ယာဥ္ရထားမ်ား စီးၾကေသာအခါ ၊ လုပ္ငန္းမ်ားျပဳလုပ္ၾကစဥ္အခါ ၊ ေန႔လည္စာ၊
ညေနစာတုိ႔စားသုံးၾကေသာအခါ ႏွင့္ ညအိပ္ရာဝင္သည္အထိ အခ်ိန္အားရသမွ် အခါမ်ားတြင္ ဤဂါထာျဖင့္ အၿမဲပင္ ပူေဇာ္ရွိခုိးေလ့ ရွိၾကသည္ ။
စိတ္အစဥ္မွာ အၿမဲပင္စြဲေနသျဖင့္ ၊ ခလုတ္တုိက္ေသာအခါ ၊ ရုတ္တရက္ အသံက်ယ္မ်ား ၾကားရေသအခါ ၊ ပစၥည္းမ်ား လြတ္က် ,ကြဲရွေသာအခါ
မ်ားတြင္ပင္ ဤ " နေမာ တႆ - - - - - - - - " ဂါထာျဖင့္ ေယာင္ယမ္းျမည္တြန္ တမ္းတၾကရင္း ပူေဇာ္အမႈျပဳၾကေပသည္ ။
ဤဂါထာသည္ ဘုရားရွင္ဧ။္ အႏွစ္ရွိေသာ ဂုဏ္ေတာ္သုံးပါးကုိ စုဖြဲ႕ထား၍ ပူေဇာ္ထားျခင္းျဖစ္သည္ ။ ဂါထာကုိ ႐ြတ္ပြား သရဇၥ်ာယ္မည့္သူသည္
ဂုဏ္ေတာ္ သုံးပါးဧ။္ ဂုဏ္အရည္အခ်င္း, ဂုဏ္သတၲိတုိ႔ကုိ အေသအခ်ာသိထားၿပီး ၊ အၿမဲတေစ ႐ြတ္ပြားပူေဇာ္ေနမည္ဆိုပါက " ဗုဒါၶႏုႆတိကမၼဌာန္း"
ကုိ ပြားမ်ားအားထုတ္ေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္ ။ အက်ဳိးေက်းဇူးကား အထူးပင္ မ်ာျပားစြာ ရရွိမည္ ျဖစ္ေပသည္ ။
( ဗုဒၶ = ဘုရားကုိ + အႏု = အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္ + သတိ = အမွတ္ရေနျခင္း )
ဂါထာတြင္ ပါရွိသည့္ ဂုဏ္ေတာ္တုိ႔မွာ -- ဘဂဝါ ဂုဏ္ေတာ္ ။ အရဟံ ဂုဏ္ေတာ္ ။ သမၼာသမၺဳေဒါၶ ဂုဏ္ေတာ္ တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္ ။ ယင္း ဂုဏ္ေတာ္တုိ႔ဧ။္
အနက္ကုိ ျပဆုိရေသာ္ - - - - ။
"" ဘ ဂ ဝါ ဂုဏ္ ေတာ္ ""
ဘဂဝါ ဂုဏ္ေတာ္သည္ " ဘုန္းကံ ႀကီးေတာ္မူဧ။္ " ဟူေသာ အနက္ကုိျပဧ။္ ။ ( ဘဂ + ဝါ => ဘဂ = ဘုန္းကံ + ဝါ = ရွိသည္ ၊ ႀကီးသည္ )
ဘုန္းကံတုိ႔သည္ (၆) ပါးရွိသည္ ။ ယင္းတုိ႔မွာ :--
၁ ။ ။ " ကုၠ ႆ ရိ ယ " ဘုန္းေတာ္ ။ ။ ဤဘုန္းေတာ္တြင္ အျပားအားျဖင့္ ရွစ္ပါး ရွိသည္ ။ ထုိရွစ္ပါးမွာ -
(က) ' အဏိမာ ' ဘုန္းေတာ္ = အဏုျမဴသဖြယ္ ေပ်ာက္ကြယ္သိမ္ေမြ႕ မျမင္ေတြ႕ေအာင္ ရုပ္ေဆာင္ဖန္ဆင္းႏုိင္ေသာ ဘုန္းေတာ္ ။
(ခ) ' လဃိမာ ' ဘုန္းေတာ္ = ေကာင္းကင္မ်ား၌ စိတ္ဧ။္လ်င္ျမန္ျခင္းကဲ့သုိ႔ ခႏၶာကုိယ္ကုိ စ်ာန္ပ်ံႂကြသြားႏုိင္ေသာ ဘုန္းေတာ္ ။
(ဂ) ' မဟိမာ ' ဘုန္းေတာ္ = ကုိယ္ေတာ္ကုိ ပကတိအေနထက္ ႀကီးမားေအာင္ ဖန္ဆင္းႏုိင္ေသာ ဘုန္းေတာ္ ။
(ဃ) ' ပတၲိ ' ဘုန္းေတာ္ = ႂကြေတာ္မူလုိရာအရပ္သုိ႔ ဆီးတားကြယ္ကာျခင္းမရွိ တစ္ခဏခ်င္းႂကြေရာက္ႏုိင္ေသာ ဘုန္းေတာ္ ။
(င) ' ပါကမၼ ' ဘုန္းေတာ္ = အဆင္းပုံသဏ္ဌာန္ အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ဖန္ဆင္းေတာ္မူလုိပါလွ်င္ တစ္ခဏခ်င္း ၿပီးစီးႏုိင္ေသာ ဘုန္းေတာ္ ။
(စ) 'ဤသိတာ' ဘုန္းေတာ္ = မိမိဧ။္ စိတ္ေတာ္မွစ၍ လူနတ္သတၲဝါအေပါင္းကုိ ပုိင္နင္းအုပ္စုိး လႊမ္းမုိးႏုိင္ေသာ ဘုန္းေတာ္ ။
(ဆ) 'ဝသိတာ' ဘုန္းေတာ္ = စ်ာန္သမာပတ္ အဘိညာဥ္ကုိ ဝင္စားေတာ္မူလုိလွ်င္ တစ္ခဏခ်င္း ဝင္စားႏုိင္ေသာ ဘုန္းေတာ္ ။
(ဇ)'ယတၲကာမာဝသာယိတာ'ဘုန္းေတာ္ = ကိစၥတစ္စုံတစ္ခုကုိ ျပဳေတာ္မူစဥ္ ၿပီးဆုံးေစလုိေသာ္ ဆုိင္းငံ့ေတာ္မမူဘဲ ၿပီးစီးေစႏုိင္ေသာဘုန္းေတာ္ ။
၂ ။ ။ " ဓ မၼ " ဘုန္းေတာ္ ။ ။ ကိေလသာရန္ ပယ္ဖ်က္လွန္ဖုိ႔ နိဗၺာန္ဖုိလ္မဂ္ ကုိးခ်က္အျပား ေလာကုတၲရာတရားဟူေသာ ဘုန္းေတာ္ ။
၃ ။ ။ " ယ သ " ဘုန္းေတာ္ ။ ။ စၾကာဝဠာ တစ္ေသာင္းတိုင္ေအာင္ ဂုဏ္သတင္း ျပန္႔ႏွံ႔ေက်ာ္ေစာေသာ ဂုဏ္သတင္း ဘုန္းေတာ္ ။
၄ ။ ။ " သီ ရိ " ဘုန္းေတာ္ ။ ။ က်က္သေရမဂၤလာ စုေဝးကာ ဖူးေျမႇာ္၍ မဝႏုိင္ေအာင္ လြန္စြာတင့္တယ္ သပၸာယ္ေတာ္မူေသာ ဘုန္းေတာ္ ။
၅ ။ ။ " ကာ မ " ဘုန္းေတာ္ ။ ။ အလုိရွိေလသမွ် လုံးဝဥႆုံ အကုန္ၿပီးစီးႏုိင္ေသာ ဘုန္းေတာ္ ။
၆ ။ ။ " ပယတၲ " ဘုန္းေတာ္ ။ ။ ႀကီးမားလွစြာေသာ ၊ လြန္စြာၾကဳိးကုတ္ အားထုတ္ေတာ္မူေသာ လုံ႔လဝီရိယ ဘုန္းေတာ္ ။
ဤဘုန္းေတာ္ ( ၆ ) ပါးသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဧ။္ ဘဂဝါ ဂုဏ္ေတာ္ ျဖစ္သည္ ။
"" အ ရ ဟံ ဂုဏ္ ေတာ္ ""
အရဟံ ဂုဏ္ေတာ္သည္ ၁ ။ " ကိေလသာတုိ႔မွ ေဝးကြာေတာ္မူဧ။္ "။
၂ ။ " လွဴဒါန္းပူေဇာ္သမွ်ကုိ ခံယူေတာ္မူထုိက္ဧ။္ " ဟူေသာ အနက္ကုိျပသည္ ။
ပုထုဇဥ္တုိ႔ဧ။္ သႏၲာန္၌ ကိေလသာသည္ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ဆယ္ပါး ၊ အက်ယ္အားျဖင့္ တစ္ေထာင့္ငါးရာ ရွိသည္ ။ ယင္းကိေလသာတုိ႔သည္ သတၲဝါတုိ႔အား
အထုံဝါသနာ ဓေလ့အျဖစ္ ဘဝအဆက္ဆက္ ပါရွိလာခဲ့သည္ ။ ရဟႏၲာမ်ား သႏၲာန္၌ ကိေလသာကုန္သြားေသာ္လည္း အထုံဝါသနာမွာ မကုန္တတ္ေခ် ။
( စူးရွေသာ အရက္ထည့္ရာ ပုလင္းမွ အရက္ကုန္သြားေသာ္လည္း အရက္အနံ႔ အထုံ မေပ်ာက္သကဲ့သုိ႔တည္း )။ ဘုရားရွင္တုိ႔မွာကား ထုိကိေလသာေတြကုိ
အထုံဝါသနာပါ မက်န္ရစ္ေအာင္ ေပ်ာက္ကင္းပယ္ဖ်က္ေတာ္မူၿပီးျဖစ္၍ စိတ္ေတာ္အစဥ္သည္ အၿမဲအားျဖင့္ တဝင္းဝင္း တဖိတ္ဖိတ္ အေရာင္ေတာက္ကာ
ၾကည္လင္သန္ရွင္းေတာ္မူေလသည္ ။
ထုိ႔ေၾကာင့္ အမႈိက္သရုိက္ကင္း၍ သန္႔ရွင္းေသာ ဥယာဥ္လယ္ယာ၌ စုိက္ပ်ဳိးအပ္ေသာ မ်ဳိးေစ့သည္ အပင္ကုိ သန္မာထြားက်ဳိင္း ဖြံ႕ျဖဳိးအက်ဳိးမ်ားသကဲ့သုိ႔ ထုိ႔အတူ
ကိေလသာအေနာက္အက်ဳ မရွိသျဖင့္ စိတ္ေတာ္ အစဥ္ၾကည္လင္ေနေသာ ဘုရားရွင္၌ လွဴဒါန္းပူေဇာ္ျခင္းဟူေသာ မ်ဳိးေစ့မ်ားကုိ ႀကဲခ်စုိက္ပ်ဳိးလုိက္လွ်င္ ရည္႐ြယ္
သေလာက္အက်ဳိးရႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ရွင္ေတာ္ဘုရားသည္ လွဴဒါန္းပူေဇာ္သမွ်ကုိ ေကာင္းစြာ ခံယူေတာ္မူထုိက္ပါေပသည္ ။
ဤကဲ့သုိ႔ ဘုရားရွင္ဧ။္ " အ ရ ဟံ " ဂုဏ္ေတာ္ကုိ ေအာက္ေမ့ၾကည္ညိဳသူသည္ ၊ ဘုရားရွင္ဧ။္ ရင္ခ်ိဳင့္အလယ္ ႏွလုံးအိမ္ဝယ္ ဘုရားရွင္ဧ။္စိတ္ေတာ္သည္
ကိေလသာအေနာက္အက်ဳတုိ႔မွ ကင္းေနသျဖင့္ သန္႔ရွင္းၾကည္လင္ေတာ္မူပုံကို ထင္လာျမင္လာေအာင္ အာရုံျပဳပါ ၊ ထုိၾကည္လင္ေသာ စိတ္ေတာ္ကုိ အတုယူကာ
မိမိစိတ္၌လည္း ေလာဘ , ေဒါသ , မာန္မာန , ကုၠႆာ မစၦရိယ စေသာ ကိေလသာ အေနာက္အက်ဳ ကင္းစင္၍ အၿမဲ ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းေအာင္ သတိထားကာ
ေနရမည္ျဖစ္သည္ ။ ဤသုိ႔ ဘုရားရွင္စိတ္ေတာ္ သန္႔ရွင္းၾကည္လင္မႈသည္ မိမိစိတ္၌ ဓာတ္သေဘာ ကူးစက္၍ မိမိမွာလည္း သန္႔ရွင္းကၾကည္လင္ေသာစိတ္မ်ား
ျဖစ္ေပၚလာပါလိမ့္မည္ ။ ( သူေတာ္ေကာင္းႏွင့္ေပါင္းသူသည္ သူေတာ္ေကာင္းစိတ္ ျဖစ္လာသကဲ့သုိ႔တည္း ) ။
"" သ မၼာ သ မၺဳ ေဒါၶ ဂုဏ္ ေတာ္ ""
သမၼာသမၺဳေဒါၶ ဂုဏ္ေတာ္သည္ " အလုံးစုံေသာ တရားတုိ႔ကုိ ကုိယ္ေတာ္တုိင္ သိျမင္ေတာ္မူႏုိင္ဧ။္ " ဟူေသာ အနက္ကုိ ျပသည္ ။
( သမၼာ + သံ + ဗုဒၶ :-- သမၼာ = မေဖာက္မျပန္ (အမွားမရွိေအာင္) + သံ = ကုိယ္ေတာ္တုိင္ + ဗုဒၶ = သိေတာ္မူႏုိင္သည္ ) ။
ဘုရားရွင္သည္ သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္ကုိ ရရွိဖုိ႔ရန္ ေလးအသေခၤ် ႏွင့္ ကမ႓ာတစ္သိန္း တုိင္ေအာင္ ေကာင္းမႈပါရမီေတာ္မ်ားကုိ ျဖည့္က်င့္ခဲ့သည့္အားေလ်ာ္စြာ
ဘဝအဆင့္ဆင့္ ရင့္က်က္လာေသာ ပညာသည္ ဘုရားျဖစ္သည့္အခါ သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္၍ အစြမ္းသတၲိ ထက္ျမက္ပါေပသည္ ။
ဗုဒၶဘုရားရွင္ဧ။္ ဥာဏ္ေတာ္သည္ကား သိသင့္ သိဖြယ္ အသြယ္သြယ္ကုိ မည္သူႏွင့္မွ် ယွဥ္မရေအာင္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိေတာ္မူပါသည္ ။
သိဖြယ္တရားမ်ားကုိ " ေဥ ယ် ဓမ္ " ဟုေခၚပါသည္ ။ ( ေဥယ် = သိသင့္သိထုိက္ေသာ + ဓမ္ = ဓမၼ > တရား ) ။
ဤေဥယ်ဓမ္တရား (ငါးပါး) ကုိ ဘုရားရွင္ သိေတာ္မူရာ၌ ေဖာက္ျပန္မွားယြင္းျခင္းဟူ၍ မရွိ ၊ နည္ေပးလမ္းျပေပးမည့္ ဆရာလည္း မရွိ ၊ ကုိယ္ေတာ္တုိင္
သိေတာ္မူျခင္းျဖစ္ေပသည္ ။ ထိုအခါ ဂုဏ္ေတာ္ကုိ ဆင္ျခင္သည့္သူသည္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ ႏွလုံးအိမ္အတြင္း၌ " အ ရ ဟံ ဂုဏ္ ေတာ္ " အရ စိတ္ေတာ္
ၾကည္လင္ သန္႔ရွင္း ေနပုံႏွင့္ ထုိၾကည္လင္ေနေသာ စိတ္ေတာ္အစဥ္ဝယ္ အလြန္ထက္ျမက္ေသာ ဥာဏ္ေတာ္ တည္ေနပုံကုိ အာရုံယူကာ
" ဗုဒါၶ ႏုႆတိ ကမၼဌာန္း " ပြားမ်ားၾကရမည္ ျဖစ္သည္ ။
ထုိ႔ေၾကာင့္ " နေမာ တႆ ဘဂဝေတာ အရဟေတာ သမၼာ သမၺဳဒၶႆ " ဟူေသာ ဂါထာကုိ မိမိစိတ္အတြင္းဝယ္ သတိဥာဏ္သြင္းၿပီး ဂုဏ္ေတာ္အေပါင္းဧ။္
ဂုဏ္သတၲိ , ဂုဏ္အရည္အခ်င္းတုိ႔ကုိ ဆင္ျခင္ေအာက္ေမ့လ်က္ အခ်ိန္ရတုိင္း ပြားမ်ား႐ြတ္ဖတ္ သရဇၥ်ာယ္ ၾကမည္ဆုိလွ်င္ အက်ဳိးေက်းဇူးႀကီးလွေပလိမ့္မည္ ျဖစ္သတည္း ။
(မဟာဂႏၶာရုံ ဆရာေတာ္ႀကီးဧ။္ ရတနာ႔ဂုဏ္ရည္မွ ထုတ္ႏႈတ္ေဖၚျပပါသည္)